به گزارش ایسنا، این جایزه برای کار این دانشمندان در زمینه فیزیک ماده چگال اعطا شد. جایزه نوبل فیزیک امسال در دو قسمت به دیوید تولس از دانشگاه واشنگتن و بطور اشتراکی به دونکان هالدین از دانشگاه پرینستون و مایکل کاستلریتز از دانشگاه براون اعطا خواهد شد.

این دانشمندان توانستند رفتار کاملا غیرمنتظره‌ای از مواد جامد را کشف کنند و از چارچوب متاماده برای توضیح این ویژگی‌های عجیب استفاده کردند. این کشف، راه را برای طراحی مواد جدید با انواع ویژگی‌های بدیع هموار کرد.

برندگان امسال درک جدیدی از جهانی ناشناخته ارائه کردند که در آن ماده می‌تواند حالت‌ها عجیب بگیرد. آن‌ها از روش‌های پیشرفته ریاضیاتی برای بررسی فازها یا حالت‌های غیرعادی ماده مانند ابرخازن‌ها، ابرسیالات یا فیلم‌های مغناطیسی نازک استفاده کردند.

هر سه دانشمند از مفاهیم توپولوژیکی در فیزیک استفاده کردند. توپولوژی شاخه از ریاضیات است که ویژگیهایی را توصیف می‌کند که فقط به شکل گام به گام تغییر می‌کنند. آن‌ها با استفاده از توپولوژی به عنوان یک ابزار توانستند دستاورد شگفت‌انگیزی را به دنیا نمایش دهند.

از راست به چپ دیوید تولس، دونکان هالدین و مایکل کاستلریتز

جایزه نوبل فیزیک سالانه توسط آکادمی سلطنتی علوم سوئد برای افرادی که برجسته‌ترین مشارکت را برای بشریت در حوزه فیزیک داشته‌اند، اهدا می‌شود. سال گذشته «تاکاگی کاجیتا» از دانشگاه توکیو در ژاپن و «آرتور بی مک‌دونالد» از دانشگاه کوئینز در کانادا برای کشف نوسانات نوترینو که نشان می‌دهد نوترینو دارای جرم است، توانستند جایزه نوبل فیزیک ۲۰۱۵ را دریافت کنند.

نخستین نوبل فیزیک که بر اساس وصیتنامه آلفرد نوبل، شیمیدان سوئدی به بالاترین دستاورد این حوزه تعلق می‌گیرد، به «ویلهلم کوتارد رونتگن»، فیزیکدان آلمانی برای خدمات خارق‌العاده‌ای که با کشف پرتوهای ایکس ارائه کرده بود، اهدا شد.

این جایزه توسط بنیاد نوبل اداره شده و بطور عمومی به عنوان معتبرترین جایزه‌ای که یک دانشمند می‌تواند در حوزه فیزیک دریافت کند، محسوب می‌شود. این جایزه در مراسمی در روز ۱۰ دسامبر (۱۹ آذر) – سالگرد فوت آلفرد نوبل – در استکهلم به همراه یک مدال طلا و دیپلم افتخار به برنده یا برندگان اعطا می‌شود.

از مشهورترین برندگان  جایزه نوبل در حوزه فیزیک می‌توان به آلبرت اینشتین، نیلز بور، ماری کوری، جیمز چادویک، جوزف جان تامسون، اروین شرودینگر، رابرت میلیکان، مکس پلانک و ورنر هایزنبرگ اشاره کرد که سهم بسیار مهمی در درک علم فیزیک داشته‌اند.

موسسه تامسون رویترز که هر ساله پیش‌بینی‌های خود را از برندگان احتمالی جوایز نوبل اعلام می‌کند، امسال “سلسو گریبوگی”، دانشمند برزیلی دانشگاه آبردین و از نظریه‌پردازان فرضیه هرج‌ومرج را به همراه دو دانشمند دیگر از دانشگاه مریلند برای کار در زمینه کنترل سیستم‌های هرج‌ومرج، از جمله شانس‌های برندگان نوبل فیزیک معرفی کرده است.

این موسسه از سال ۲۰۰۲ تاکنون ۳۹ برنده نوبل را با موفقیت پیش‌بینی کرده است. البته همه برندگان در همان سال پیش‌بینی شده توسط تامسون رویترز جایزه خود را دریافت نکرده بود. سال گذشته نیز این سازمان دو تن از برندگان نوبل را به درستی پیش‌بینی کرده بود که یکی از آن‌ها “آرتور مک‌دونالد” از دانشگاه کوئینز کانادا بود که جایزه  نوبل فیزیک ۲۰۱۵ را با تاکاکی کاگیتا برای کشف نوسانات نوترینو بدست بیاورد.

البته موسسات دیگر نیز پیش‌بینی‌های خود را اعلام کرده‌اند که مهمترین آن‌ها، کشف امواج گرانشی توسط “رونالد درور”، “کیپ ترون” و “راینر وایز” است.

“ورا رابینز” نیز می‌تواند شانس دیگر نوبل فیزیک ۲۰۱۶ در حوزه ماده تاریک باشد. “ویلیام بروکی” نیز می‌تواند برای طراحی تلسکوپ فضایی کپلر منتظر دریافت نوبل فیزیک باشد.

نوبل فیزیک دومین جایزه نوبل در هفته فیزیک است. جایزه نوبل پزشکی ۲۰۱۶ روز گذشته (دوشنبه) به “یوشینوری اوسومی” از ژاپن برای کار در زمینه اتوفاژی (مکانیسم خودخواری اجزاء سلول) اعطا شد.

جایزه نوبل شیمی ۲۰۱۶ نیز فردا (چهارشنبه) اعلام خواهد شد.

از سال ۱۹۰۱ تاکنون ۱۰۹ جایزه نوبل فیزیک اعطا شده است که از این میان، تنها ۴۷ نوبل برنده انفرادی داشته و سایر آن‌ها مشترک بوده‌اند. جان باردین هم تنها دانشمندی است که دو بار موفق به کسب جایزه نوبل فیزیک شده است. همچنین دو زن در تاریخ توانسته‌اند این جایزه پرافتخار را از آن خود کنند که یکی ماری کوری و دیگری ماریا ژئوپرت مایر هستند.

جوانترین برنده نوبل فیزیک، لاورنس برگ ۲۵ سال بوده که در سال ۱۹۱۵ به همراه پدرش این جایزه را دریافت کرد. میانگین سنی برندگان نوبل فیزیک در سال‌های گذشته ۵۵ سال بوده است.

The Nobel Prize in Physics 2016

The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the Nobel Prize in Physics 2016 with one half to

David J. Thouless

University of Washington, Seattle, WA, USA

and the other half to

F. Duncan M. Haldane

Princeton University, NJ, USA

and

J. Michael Kosterlitz

Brown University, Providence, RI, USA

”for theoretical discoveries of topological phase transitions and topological phases of matter”

They revealed the secrets of exotic matter

This year’s Laureates opened the door on an unknown world where matter can assume strange states. They have used advanced mathematical methods to study unusual phases, or states, of matter, such as superconductors, superfluids or thin magnetic films. Thanks to their pioneering work, the hunt is now on for new and exotic phases of matter. Many people are hopeful of future applications in both materials science and electronics

The three Laureates’ use of topological concepts in physics was decisive for their discoveries. Topology is a branch of mathematics that describes properties that only change step-wise. Using topology as a tool, they were able to astound the experts. In the early 1970s, Michael Kosterlitz and David Thouless overturned the then current theory that superconductivity or suprafluidity could not occur in thin layers. They demonstrated that superconductivity could occur at low temperatures and also explained the mechanism, phase transition, that makes superconductivity disappear at higher temperatures

In the 1980s, Thouless was able to explain a previous experiment with very thin electrically conducting layers in which conductance was precisely measured as integer steps. He showed that these integers were topological in their nature. At around the same time, Duncan Haldane discovered how topological concepts can be used to understand the properties of chains of small magnets found in some materials

We now know of many topological phases, not only in thin layers and threads, but also in ordinary three-dimensional materials. Over the last decade, this area has boosted frontline research in condensed matter physics, not least because of the hope that topological materials could be used in new generations of electronics and superconductors, or in future quantum computers. Current research is revealing the secrets of matter in the exotic worlds discovered by this year’s Nobel Laureates