نقشه راه بنیاد ملی نخبگان در سال ۹۴

نقشه راه بنیاد ملی نخبگان در سال ۹۴

بنیاد ملی نخبگان در سال جاری بر اساس سند راهبردی کشور در امور نخبگان به دنبال شناسایی، هدایت، توانمندسازی صاحبان استعدادهای‌ برتر و زمینه سازی برای اثرگذاری تخصصی نخبگان در جامعه است. محدوده وظایف بنیاد ملی نخبگان به طبقه برگزیده جامعه محدود می شود؛ به عبارت دیگر برنامه های بنیاد ملی نخبگان برای توانمندسازی لوکوموتیورانان قطارهای علم و فناوری کشور در همه زمینه ها و شاخه هاست.

در سال گذشته تقریبا تمامی آیین نامه های بنیاد ملی نخبگان مورد بازبینی دقیق قرار گرفته است. بر اساس تغییرات و تصویب آیین نامه های جدید، بنیاد تلاش کرده است شاخص های دقیق تری را برای شناسایی اجتماعات نخبگان در عرصه های مختلف تدوین کند تا بر اساس آن شناسایی و ایجاد محیط برای توانمندسازی آنان با سرعت و تاثیرگذاری بیشتری صورت پذیرد.

بر اساس رویکرد جدید بنیاد ملی نخبگان مبنی بر برون سپاری در امور  اجرایی و پرهیز از تصدی گری در امور اجرایی، از سال جاری بنیاد ملی نخبگان تمامی جشنواره های برگزارشده از سوی نهاد ها و دانشگاه های مختلف مانند دانشگاه آزاد اسلامی، پارک های علم و فناوری، بسیج و غیره را بر اساس ضوابط خود تحت نظارت قرار خواهد داد و پس از بررسی های لازم، افراد برگزیده این جشنواره ها را در صورت کسب امتیازات لازم مورد حمایت قرار می دهد.

یکی از تغییرات جدی که از سال پیش شروع شده است و در سال جاری نیز با جدیت بیشتری ادامه خواهد یافت، حمایت از  ابتکارهای ذهنی افراد برای تبدیل آن به محصولی نیمه صنعتی و در نهایت تولید محصول تجاری مورد نیاز کشور و قابل رقابت در بازار است (لینک).

با توجه به تسهیلات در نظر گرفته شده بنیاد برای تبدیل محصول نیمه صنعتی افراد به یک شرکت دانش بنیان نوپا، تمامی هزینه های تبدیل یک اختراع به شرکت دانش بنیان نوپا از طرف بنیاد ملی نخبگان و با استفاده از ظرفیت های نهادهای ذیربط مانند بنیادهای نخبگان استانی، پارک های علم ‌و فناوری، مراکز رشد دانشگاه ها و جهاد دانشگاهی پرداخت خواهد شد. البته آموزش های خوبی نیز در حوزه بازاریابی، مسائل حقوقی – تجاری و حقوق مالکیت فکری به افراد داده خواهد شد (لینک).

امسال همچنین هشت جشنواره در حوزه خلاقیت و اختراع در سراسر کشور و با عنوان « جشنواره های منطقه ای رویش » برگزار خواهد شد. بنیاد ملی نخبگان تمامی این جشنواره ها را که از تابستان آغاز می شوند، تحت نظارت قرار می دهد و بر اساس ضوابط مشخص افراد صاحب استعداد برتر را شناسایی می کند و مورد حمایت و هدایت قرار خواهد داد و تمام تسهیلات در نظر گرفته شده برای افراد تحت حمایت بنیاد ملی نخبگان در راستای ارتقای توانمندسازی این افراد در حوزه فعالیت خود و جلوگیری از پراکنده‌کاری در نظر گرفته شده است.

معاونت علمی ‌و فناوری رئیس جمهور و بنیاد ملی نخبگان تسهیلات متنوعی را نیز برای حمایت از شرکت های دانش بنیان و افراد شاغل در این شرکت ها در نظر گرفته است (لینک) که در این بین می توان به تسهیلات مالی و مالیاتی و طرح نظام‌ وظیفه تخصصی برای افراد شاغل در شرکت های دانش بنیان (لینک) اشاره کرد.

از ابتدای اردیبهشت سال جاری، دانش آموختگان برتر در مقاطع کارشناسی ‌ارشد و دکتری که در شرکت دانش بنیان مشغول فعالیت هستند، می توانند با معرفی شرکت مزبور و پس از بررسی های بنیاد ملی نخبگان ، از تسهیل نظام‌ وظیفه تخصصی برخوردار شوند (لینک). به این ترتیب که فرد نصف مدت معمولی سربازی را می تواند با گذراندن یک طرح پژوهشی در یکی از مراکز مورد تایید ستاد کل نیروهای مسلح سپری کند.

با توجه به تسهیلات در نظر گرفته شده برای حوزه علم و فناوری، جامعه هدف در حوزه علم و فناوری متشکل از سه گروه « دانشجویان صاحب استعداد برتر »، « دانش آموختگان برتر » و « اعضای هیات علمی کارآمد » است.

طبق آیین نامه های جدید بنیاد ملی نخبگان ، مجموع فعالیت های نخبگانی افراد در طول دوران تحصیل ملاک ارزشیابی محسوب خواهد شد و اگر دانشجو بتواند توانمندی های خود را در میان همتایان خود در دانشگاه به اثبات برساند، از سوی دانشگاه به بنیاد معرفی می شود و در صورت کسب امتیازات لازم می تواند از تسهیلات گسترده ای در زمینه های آموزشی، تحقیقاتی و نوآوری برخوردار شود.

نظر به  اینکه در یک‌ سال گذشته بازخوردهای خوبی به دست آمده است، چهار نوع جایزه آموزشی، پژوهشی، فناوری و فرهنگی‌ برای دانشجویان ‌برتر دانشگاهی در نظر گرفته شده است که دانشجویان صاحب استعداد برتر تمام دانشگاه های کشور و از جمله دانشگاه آزاد اسلامی یا دانشگاه فرهنگیان می توانند از آن برخوردار شوند، چرا که بنیاد بر اساس رویکردهای جدید تفاوتی میان دانشگاه ها قائل نمی شود.

تاکنون حدود ۴۰۰۰ نفر بر اساس مقررات جدید از تسهیلات دانشجویی بهره مند شده اند. همچنین طبق آیین نامه های پیشین حدود ۱۹۰۰ نفر تحت حمایت قرار گرفته بودند که از این تعداد تنها حدود ۴۰۰ نفر در دوره تحصیلات تکمیلی حضور داشتند، اما با توجه به حساسیت تحصیلات تکمیلی، در دور جدید تسهیلات بنیاد به سمت دوره تحصیلات تکمیلی متمایل شده است، به طوری که حدود ۲۰۰۰ نفر از ۴۰۰۰ نفر مشمول این تسهیلات، دانشجویان دوره کارشناسی ‌ارشد و دکتری هستند.

تسهیلات در نظر گرفته شده از تنوع خوبی برخوردار است و در حال حاضر به دانشجوی دکتری به ازای هر ماه فعالیت آموزشی، پژوهشی یا فناورانه در دانشگاه ماهانه ۹۰۰ هزار تومان پرداخت می شود. از طرفی اگر دانشجوی دوره تحصیلات تکمیلی بخواهد به فرصت مطالعاتی اعزام شود، به مدت ۹ ماه و ماهانه معادل ۱۰۰۰ دلار از سوی بنیاد به او پرداخت خواهد شد و اگر همراه با همسر اعزام شود، این مبلغ به ۱۴۰۰ دلار افزایش می یابد.

با توجه به ضرورت نقش فرهنگ‌ در برنامه های بنیاد ملی نخبگان ، پیرامون تسهیلات ازدواج ، علاوه بر هدیه ازدواج ، تسهیل ودیعه مسکن نیز به منظور ترغیب و تشویق دانشجویان دوره کارشناسی‌ ارشد و دکتری به ازدواج و تشکیل خانواده، برای دانشجویان درنظر گرفته شده است (لینک). ضمن اینکه برخلاف بقیه تسهیلات بنیاد که مدت زمان یکساله دارند، افراد می توانند از تسهیل ودیعه مسکن تا پایان دوران تحصیل خود برخوردار شوند (لینک).

برای شناسایی دانش آموختگان برتر ، معیارهای مشخصی پیش بینی شده و همچنین دایره شناسایی دانش آموختگان ‌برتر گسترش یافته است (لینک). طبق آیین نامه های جدید، افراد فقط با داشتن دو مقاله و معدل بالای ۱۷ نمی توانند از تسهیلات دانش ‎آموختگان ‌برتر استفاده کنند. با توجه به تبعات منفی این سیاست مبنی بر تبدیل فرایند مقاله نویسی به مقاله سازی و حتی مقاله فروشی ، مجموع فعالیت های افراد در دوران تحصیل، ملاک بنیاد ملی نخبگان برای شناسایی دانش آموخته‌ برتر است.

دانش آموخته ‌برتر می تواند از تسهیلات متنوعی مانند نظام ‌وظیفه تخصصی، طرح شهید چمران ویژه دانش آموختگان دوره دکتری (حداکثر دو سال به عنوان پژوهشگر دوره دکتری در دانشگاه فعالیت کنند و تمام هزینه های فرد در طول این مدت توسط بنیاد پرداخت خواهد شد)، وام خرید مسکن (یک میلیارد ریال) و دیگر تسهیلات برنامه ریزی شده برخوردار شود. همچنین طبق مصوبه شورای عالی جذب، اگر بنیاد فردی را به عنوان دانش آموخته ‌برتر برای عضویت در کادر هیات علمی به دانشگاهی معرفی کند، دانشگاه موظف است ظرف مدت حداکثر دو ماه نتیجه بررسی او را اعلام کند.

از سوی دیگر اگر دانشگاه دانش آموخته ‌برتر را به عنوان عضو هیات علمی بپذیرد، ۲۰۰ میلیون ریال اعتبار به دانشگاه و ۲۰۰ میلیون ریال اعتبار خرید لوازم آزمایشگاهی و تجهیزات به فرد تعلق می‌‎گیرد. به این ترتیب دانشگاه با پذیرش این فرد می‌تواند از حضور یک دانش آموخته برتر با سطح علمی بالا و پشتوانه مالی خوب برخوردار شود. از آنجا که در این طرح نیز شناسایی دانش آموخته ‌برتر با ضوابط بنیاد ملی نخبگان و توسط دانشگاه صورت می گیرد، سبب جلوگیری از رانت احتمالی نیز خواهد شد.

بنیاد ملی نخبگان در سال جدید برنامه هایی نیز ویژه اساتید سرآمد در دانشگاه ها دارد. بر اساس آیین نامه های جدید، فعالیت های اعضای هیئت علمی دانشگاه ها در چهار حوزه «آموزش»، «پژوهش»، «فناوری»، «مدیریت  فرهنگی» مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت و اگر فرد در یکی از این زمینه ها امتیازات لازم را کسب کند، می تواند از تسهیلات درنظر گرفته شده برای ارتقای فعالیت خود در همان حوزه برخوردار شود.

بنیاد ملی نخبگان همچنین از برگزیدگان ادبی کشور در دو گروه سرآمدان ادبی و استعدادهای‌ برتر ادبی حمایت می کند. با توجه به پیشینه غنی فرهنگی کشور و جایگاه رفیع ایران در ادبیات دنیا، طبق آیین نامه‌ حمایت از برگزیدگان ادبی که در پایان سال ۹۳ به تصویب رسید، از سال جاری و با کمک نهادها و دستگاه های ذیربط مانند وزارت ارشاد، سازمان تبلیغات اسلامی، فرهنگستان زبان و ادب و دیگر نهادهای مرتبط، امکانات خوبی برای ارتقا و رشد افراد مستعد فعال در حوزه ادبیات برنامه ریزی شده است.

نکته دارای اهمیت دیگر در برنامه های سال جاری بنیاد ملی نخبگان توجه به ظرفیت بالای متخصصان و سرآمدان علمی و فناوری غیرمقیم، و لزوم همکاری با این افراد است. بنیاد ملی نخبگان در تلاش است با همکاری نهادها و سازمان‌های مرتبط با حوزه دانشمندان و متخصصان غیرمقیم، مشکلات پیش ‌روی این افراد برای همکاری با جامعه علمی کشور را برطرف و زمینه لازم برای اثرگذاری آنان را در جامعه تخصصی فراهم کند (لینک).

رویکرد بنیاد ملی نخبگان در بحث متخصصان غیرمقیم ، استفاده از توان و دانش این افراد است و الزامی به حضور فیزیکی آنان در کشور ندارد. به همین منظور برخی از مراکز علمی و پژوهشی کشور که می توانند با این افراد همکاری کنند، شناسایی شده اند و تفاهمنامه هایی نیز با آنها منعقد شده است. در این بین بنیاد ملی نخبگان نقش تسهیل‌گر دارد که البته این طرح به صورت پایلوت در حال اجراست (لینک).

یکی از مسائل مهم بحث نظام ‌وظیفه این افراد است که افراد متقاضی بر اساس دانشگاه محل تحصیل، رشته و مجموع فعالیت های علمی خود مورد بررسی قرار خواهند گرفت و در صورت کسب امتیازات لازم می‌توانند از تسهیلات نظام‌ وظیفه برخوردار شوند (لینک).

معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان

لینک خبر

منبع: بنیاد ملی نخبگان

اخبار مرتبط : 

بنیاد ملی نخبگان

جزییات آیین نامه جدید اعطای جایزه های تحصیلی به دانشجویان صاحب استعداد برتر

شرایط سربازی افراد فعال شرکت های دانش بنیان

تسهیلات نظام وظیفه بنیاد ملی نخبگان

برای دریافت اطلاعات بیشتر در این رابطه، به پست دانش بنیان آیین نامه ها ، لینک ها و موارد مهم مرتبط در منوی لینک های ویژه که پیوسته به روز رسانی می شود مراجعه کنید و یا در خبرنامه ایمیلی رایتمن ثبت نام کنید تا اخبار جدید استعلام شده در این رابطه برای شما ارسال شود.