زایمان طبیعی یا سزارین و عوارض جسمی روحی و جنینی سزارین – ممنوعیت های زایمان طبیعی

زایمان طبیعی یا سزارین و عوارض جسمی روحی و جنینی سزارین – ممنوعیت های زایمان طبیعی

سزارین :  

سزارین روشی است که نوزاد از طریق یک برش جراحی که بر روی شکم و رحم مادر داده می شود متولد می گردد. به خاطر اینکه عمل سزارین ، یک عمل جراحی است در نتیجه می تواند برای مادر عوارض داشته باشد که این عوارض را به سه دسته عوارض جسمی ، روحی و جنینی تقسیم می کنند.

عوارض جسمی سزارین :‌ 

۱- احتمال عفونت رحم بیشتر از یک زایمان طبیعی است که این حالت به علت باز شدن شکم و رحم می باشد.

۲- عفونت های ادراری در سزارین ، به علت ضربه و صدمه ای که به سیستم ادراری در حین عمل وارد می شود بیشتر است.

۳- میزان خونریزی در سزارین ، تقریبا دو برابر زایمان طبیعی است.

۴- به علت از دست رفتن حجم زیاد خون ،‌ احتمال نیاز به تزریق خون نیز افزایش دارد که خود تزریق خون می تواند عوارض داشته باشد.

۵- خطرات ناشی از بیهوشی نیز وجود دارد.

۶- خطر عفونت محل بخیه ها را نیز باید در نظر داشت.

۷- احتمال ایجاد یبوست ، به علت استفاده از دارو های بیهوشی در سزارین بیشتر از زایمان طبیعی است.

۸- خطر پارگی رحم به علت باز شدن محل بخیه ها در حاملگی های بعدی وجود دارد.

۹- در مادران سزارین شده، احتمال چسبیدن جفت به محل بخیه های رحم در حاملگی های بعدی وجود دارد، در نتیجه خطر برداشتن رحم در مادران سزارینی بیشتر از مادران با زایمان طبیعی است.

۱۰- طول مدت بستری در بیمارستان ، در مادران سزارین شده بیشتر است. در نتیجه از یک طرف احتمال عفونت ها بیشتر می شود و از طرف دیگر از نظر اقتصادی هزینه بیشتری نسبت به زایمان طبیعی دارد.

۱۱- در خانم های سزارین شده، احتمال سزارین های بعدی افزایش می یابد.

۱۲- عوارضی هم ممکن است بعد از گذشت چند هفته، چند ماه و یا حتی چند سال بعد از سزارین دیده شود. شامل دردهای شکمی به علت نفخ شکم، انسداد روده به دلیل چسبندگی ناشی از جراحی و باز شدن محل برش جراحی در حاملگی های بعدی.

عوارض روحی سزارین : 

۱- مادر سزارین شده، احساس خستگی و خواب آلودگی بیشتری دارد که می تواند به علت داروهای بیهوشی باشد.

۲- اختلالات خلقی مادر مثل: افسردگی، سرزنش خود و احساس گناه در این مادران بیشتر از مادری است که زایمان طبیعی داشته است.

۳- مادران سزارین شده ممکن است یک احساس جدایی از دیگران مخصوصا همسر داشته باشند.

۴- احساس شکست و نا امیدی نیز یکی از این عوارض است.

۵- این مادران فکر می کنند احساس زنانگی شان کم شده است.

۶- مادران سزارینی احساس می کنند قدرتشان را از دست داده اند و دیگر نمی توانند مثل گذشته کارهایشان را انجام دهند.

۷- همچنین احساس ترس از بیهوشی و جراحی نیز وجود دارد.

۸- مادران سزارین شده، یک حالت ترس و نگرانی از حاملگی بعدی خود نیز دارد.

۹- این مادران نمی توانند یک ارتباط عاطفی مناسب و زودهنگامی با نوزادشان داشته باشند (به علت حالت بیهوشی و درد زیاد بعد از عمل). بطور کلی میزان مرگ و میر در عمل سزارین ، به علت خونریزی ها، عفونت ها و یا خیلی از موارد دیگری که ممکن است در حین عمل پیش آید، ۷ تا ۸ برابر زایمان طبیعی است.

عوارض جنینی سزارین : 

۱- داروهای بیهوشی می تواند روی جنین عوارض داشته باشند، چون می دانیم استفاده از هر دارویی می تواند برای جنین مضر باشد.

۲- احتمال مشکلات تنفسی در نوزادانی که به طریق سزارین متولد شده اند، نسبت به نوزادان متولد شده از طریق زایمان طبیعی بیشتر است.

۳- احتمال بروز صدمات جنینی مانند شکستگی جمجمه جنین یا سایر استخوان ها و فلج بازو در سزارین هم ممکن است ایجاد شود.

۴- میزان مرگ و میر شیر خواران نیز نسبت به زایمان طبیعی بیشتر است.

بنابراین به علت عوارض زیاد سزارین باید گفت : سزارین تنها در موقعی کاربرد دارد که زایمان طبیعی برای مادر و جنین با خطر همراه باشد، در غیر این صورت مادر می تواند یک زایمان کاملا طبیعی و ایمن داشته باشد.

زایمان طبیعی : 

بطور کلی زایمان طبیعی یک فرایند کاملا طبیعی است و فقط نیاز به اقدامات پیشگیری و حمایتی دارد و نسبت به زایمان سزارین ، دارای مزایای بیشتری، هم برای مادر و هم برای جنین و نوزاد می باشد.

مزایای انجام زایمان طبیعی : 

۱- خطرات زایمان و عوارض بیهوشی در زایمان طبیعی وجود ندارد، در حالی که در سزارین احتمال ایجاد خطرات بالاست.

۲- در زایمان طبیعی درصد ابتلاء مادران به عفونت خیلی کمتر از سزارین است.

۳- حجم خونی که مادر از دست می دهد تقریبا نصف سزارین است.

۴- به علت اینکه در حین زایمان طبیعی ، مادر کاملا هوشیار است در نتیجه در جریان روند زایمان قرار می گیرد و لذت زایمان را تجربه می کند.

۵- طول مدت بستری و بازگشت به کارهای روزمره بعد از زایمان طبیعی ، خیلی کمتر از سزارین است و مادرانی که زایمان طبیعی داشته اند، زودتر به خانواده خود ملحق می شوند.

۶- از نظر اقتصادی، زایمان طبیعی به نفع مادر، بیمارستان و جامعه است.

۷- مادرانی که زایمان طبیعی داشته اند می توانند شیردهی زودرسی برای نوزادشان داشته باشند و آغوز را که به عنوان اولین واکسن برای نوزاد است زودتر به بدن او برسانند و این مادران در شیردهی به نوزاد خود موفق تر از مادران سزارینی می باشند. در نتیجه این مادران می توانند هر چه سریعتر ارتباط عاطفی با نوزادشان برقرار کنند.

۸- مادری که زایمان طبیعی داشته، تناسب اندام خود را با انجام ورزش های مناسب، خیلی سریعتر از مادران سزارین شده بدست می آورد.

۹- مادری که زایمان طبیعی داشته است، زودتر از سلامت نوزادش مطمئن می شود، چون مادر هوشیار است و دقایقی بعد از زایمان می تواند نوزادش را ببیند و از سلامت او مطلع شود.

زایمان طبیعی بعد از سزارین : 

امروزه به دلیل خطرات احتمالی عمل سزارین ، بسیاری از خانم ها که در حاملگی قبلی خود سزارین شده اند، تشویق می شوند که زایمان طبیعی داشته باشند، زیرا همانطور که گفته شد زایمان طبیعی دارای مزایای بسیار و به همان اندازه خطرات کمتری می باشد. حتی خانم هایی که بیش از یکبار سزارین شده اند نیز می توانند در مواردی زایمان طبیعی و ایمن داشته باشد. برای دستیابی به این هدف، شما باید به اتفاق پزشکتان و با راهنمایی او، تمام جزئیات وضعیت قبلی و فعلی خود را مرور نمائید.

ممنوعیت­ های زایمان طبیعی بدنبال سزارین : 

۱- نوع برش رحم : در سزارین قبلی بسیار مهم است و پزشک باید اطلاعات کاملی در مورد سابقه سزارین قبلی شما داشته باشد و بداند کدام برش روی رحم زده شده است. ندانستن نوع برش قبلی سزارین ممکن است موجب پارگی رحم در حین زایمان طبیعی شود که در اینصورت، خطر هم مادر و هم نوزاد را تهدید می کند. باید توجه داشت که نوع برش روی پوست شکم با نوع برش ایجاد شده بر روی رحم ممکن است تفاوت داشته باشد، در نتیجه تنها با دیدن حمل برش شکم نمی توان برش روی رحم را تشخیص داد. پس شما حتما باید کارت عمل مربوط به سزارین قبلی را همراه داشته باشید.

۲- لگن کوچک ، نوزاد بزرگ : زمانی که اندازه نوزاد بزرگتر از حدی است که بتواند به سلامت در موقع زایمان از لگن مادر عبور کند.

۳- حاملگی چند قلو : یعنی حاملگی با دو یا چند جنین

۴- نمای بریچ (ته) : وضعیتی است که پاهای جنین در قسمت پایین رحم قرار گرفته است.

۵- مشکلات دیگر حاملگی : مانند ابتلاء مادر به فشار خون بالا، بیماری قند (دیابت) و غیره که گاهی ضرورت انجام عمل سزارین را ایجاب می نماید.

ذکر این نکته ضروری است که سابقه سزارین قبلی، هم اکنون شما را در گروه مادرانی که حاملگی آنها پرخطر محسوب می شود قرار می دهد. به همین دلیل پس از ارزیابی تمامی علل طبی و در نظر گرفتن تمایل شخصی شما، پزشک اجازه زایمان طبیعی را خواهد داد. برای جلوگیری از بروز هر مشکلی باید حتما زایمان شما در بیمارستان و توسط متخصصین زنان و زایمان انجام شود و در تمام مدت زایمان تحت مراقبت ویژه قرار داشته باشید.

معصومه کردی، عضو هیات علمی دانشکده پرستاری و مامایی مشهد

لینک خبر

منبع: دانشگاه علوم پزشکی مشهد