رایتمن آزمون دکتری کنکور کارشناسی ارشد آزاد 95 96 جذب هیات علمی نتایج آزمون منابع کنکور دکتری کارشناسی ارشد فراخوان جذب هیات علمی دانشگاه آزاد پی اچ دی کنفرانس همایش فرصت مطالعاتی بورسیه اپلای ادامه تحصیل مقاله پایان نامه
پارک علم و فناوری استان خراسان رضوی
سید حسن علمالهدایی میگوید: راه برونرفت از وضعیت اقتصادی حال حاضر و به فعلیت درآوردن اقتصاد مقاومتی، همین موسسات فناور و دانشبنیان و بچههای تحصیلکردهای هستند که در این موسسات فعالیت میکنند.
استان خراسان رضوی از یکسو کلانشهری است که امکانات بسیار و دانشگاهی معتبر دارد و از سوی دیگر، محصولات کشاورزی و صنایع غذایی. اما به گفته دکتر سید حسن علمالهدایی، رئیس پارک علم و فناوری استان خراسان رضوی، شرکتهایی که در مشهد فعالیت میکنند، بیشتر به دنبال بازارهای ملی و جهانی هستند و با مزیتهای منطقهای کار چندانی ندارند. در عوض، حوزه کاری شرکتهای شهرستانهای دیگر با مزیتهای منطقهای هماهنگی بسیار دارد و همین عامل سبب شده است تنوع شرکتهای این استان زیاد باشد. با علمالهدایی درباره ویژگیهای استان خراسان رضوی و مشکلات شرکتهای حاضر در پارک علم و فناوری این استان گفتوگو کردیم.
در پارک علم و فناوری استان خراسان رضوی چند شرکت وجود دارد؟ چه تعداد از آنها نوپا و چه تعداد پیشرفته هستند؟
۲۲۰ شرکت در مراکز رشد و پیشرشد پارک قرار دارند. ما ۸ مرکز رشد فناوری داریم که ۳تای آنها در شهرستانهای گناباد، نیشابور و تربت حیدریه هستند و ۵ مرکز هم در مشهد. ۶۰ شرکت دانشبنیان و فناور توسعهیافته نیز داریم که خارج از پارک قرار دارند اما ارتباط خود را با پارک حفظ کردهاند. به طور کلی، از زمان تاسیس پارک خراسان رضوی از سال ۸۲، بیش از ۶۰۰ موسسه دانشبنیان دورههای رشد و پیشرشد خود را طی کردهاند و بسیاری از آنها در سطح شهر، کشور و در شهرکهای صنعتی فعالیت میکنند. بخشی از اینها نیز ارتباط کاری خود را با ما حفظ کردهاند و از برند پارک استفاده میکنند و در نشستها، برنامههای آموزشی و نمایشگاههای ما شرکت دارند. ما به آنها در فروش محصولاتشان نیز کمک میکنیم.
زمینه فعالیت شرکتهای حاضر در پارک چیست؟
ما مرکز رشد انرژی، جامع، آیسیتی، کشاورزی و صنایع غذایی (با همکاری مرکز تحقیقات کشاورزی) و فناوری فرهنگی و زیارت داریم. اما به طور کلی شرکتها در تجهیزات صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، انرژیهای نو و مدیریت و بهینهسازی انرژی بیشترین فعالیتها را دارند و توانستهاند قراردادهای خوبی با عسلویه، خانگیران و سایر پالایشگاهها و پتروشیمیها ببندند. از شرکتهایی که در زمینههای یاد شده فعالیت میکنند، ۷۳ درصد در حوزه تجهیزات صنایع نفت و گاز هستند، ۹ درصد در بخش انرژیهای نو و ۱۸ درصد نیز در بخش بهینهسازی. علت آنکه درصد کمتری از شرکتها در حوزه انرژیهای نو کار میکنند، این است که بازار مطمئنی برایشان فراهم نیست و ایجاد زیرساختهای لازم بسیار هزینه دارد. همچنین در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز ۳۸ شرکت داریم که در بخشهای نرمافزار کابردی، برنامههای تحت موبایل، شبکه و سختافزار، پردازش تصویری، بازیهای رایانهای، تجارت الکترونیک و… کار میکنند.
در سفرهایی که دکتر ستاری به استانهای مختلف دارد، همواره بر این نکته تاکید میکند که از پتانسیلها و ظرفیتهای استان برای حل مشکلات خود استان استفاده شود. در پارک خراسان رضوی چقدر این اتفاق افتاده است؟
این حرف کاملا منطقی است که ظرفیتها، امکانات و منابع منطقهای مورد توجه باشد. مثلا استان خراسان رضوی قطب صنایع غذایی و کشاورزی است. یا مثلا در صنعت اتومبیل، ایرانخودرو در این استان کارخانه وسیعی دارد و بسیاری از تولیداتش را اینجا انجام میدهد ولی واقعیت چیز دیگری است. بازار ما یک بازار توزیعشده نیست که یک شرکت دانشبنیان بتواند در حوزه صنعت مواد غذایی کار کند. البته ۳۰ شرکت در مرکز رشد کشاورزی هستند. این در حالی است که موسسات دانشبنیان ما یکی از قطبهای صنعت نفت و گاز و پتروشیمی است چون بازار داشته و شرکتها هم حول محور واقعیتهای بازار شکل گرفتهاند نه مزایای منطقهای. همچنین در بخشهای برق، الکترونیک و مخابرات شرکتهای معظمی در این استان فعال هستند، مانند شرکت «نیان الکترونیک» که ارتباطات بینالمللی نیز دارد. البته در شهرستانها بیشتر روی مزیتهای منطقهای کار کردهایم. مثلا در گناباد و تربت حیدریه روی زعفران ارگانیک، تولید پودرهای بیولوژیک (کود)، تولید تانن از پوست میوه، بستهبندی خشکبار به روشهای علمی و… خودمان هم در شهرستانها اصرار داشتیم که اینطور باشد. اما شرکتهایی که در مرکز استان فعال هستند بیشتر دنبال بازار ملی و بینالمللی هستند تا استانی.
درباره مشکلات پارکهای علم و فناوری بگویید.
مشکلات پارکها به چند دسته تقسیم میشوند. بعضی از آنها که نوپا هستند، مشکلات زیرساختی و امکانات محدود دارند. اما خراسان رضوی خوشبختانه از این دست مشکلات ندارد. اما مشکلات مشترک همه پارکها و شرکتهای مستقر در آن دارند بحث ضمانتنامههاست. ما آییننامه حمایت از شرکتهای دانشبنیان را داریم که اتفاقا معاونت از آن حمایت میکند اما وقتی قرار است از صندوقهایی که به همین منظور ایجاد شدهاند وامی گرفته شود، ضمانتهای مالی میخواهند که از عهده این شرکتها خارج است. این وضعیت صندوقهاست. بانکها که جای خود دارند. مخصوصا شرکتهای توسعهیافته که وامهای بزرگتری نیاز دارند، این مشکل را بیشتر احساس میکنند. حتی وقتی میخواهند با عسلویه، وزارت نیرو، نفت و… قرارداد ببندند، از آنها ضمانتهایی خواسته میشود که در توان این شرکتها نیست. برای حل این معضل تلاشهای زیادی شده اما هنوز به یک رویه تبدیل نشده است و امیدواریم بهزودی اوضاع بهتر شود.
مشکل دیگر ما بحث ارزشگذاری فناوری است. مثلا یکی از شرکتهای ما در زمینه سیستمهای برقی کار میکند و برای قیمتگذاری روی الکتروموتور تولیدی شرکت که شرکت توانیر مشتری خرید آن بود، کلی معطل شد. یا شرکتی داریم که برای اولین بار کمباین برنج را در ایران ساخته است. بانکها که اصلا ارزشگذاری نمیکنند ولی کارشناس رسمی دادگستری هر کمباین را ۵۰ میلیارد تومان ارزشگذاری کرده بود. اگر این فناوریها به لحاظ قانونی ارزشگذاری شود، میتوان از همان محصولات به عنوان وثیقه استفاده کرد.
همچنین در بحث استانداردها نیز مشکلاتی هست. اقلامی هست که باید صادر شوند و اینها استانداردهای خاص میخواهند. البته سازمان استاندارد در بحث استاندارد اقلام فناورانه اعلام آمادگی کرده است اما بیشتر آنها زیر پوشش استاندارد ایران نیستند چه برسد به استانداردهای جهانی.
در بعضی بحثها مثل بیمه، مالیات، عوارض شهرداری، عوارض گمرکی و… نیز برخوردها بسیار سلیقهای است. با وجود آنکه در ارتباط با شرکتهای دانشبنیان یک قانون سراسری در این موارد وجود دارد، نحوه برخوردها در مورد بخشودگیها و معافیتها یکسان نیست و از شخصی به شخص دیگر متفاوت است. باید در این زمینه فرهنگسازی شود. امیدوارم با توجه به تاکیدات رهبر معظم انقلاب و دولت، بهخصوص معاونت علمی و فناوری، مدیران دولتی برخورد مناسبتری با این قانونها داشته باشند.
مضاف بر اینها، شرکتها برای ورود به بازار بینالمللی به تسهیلات نیاز دارند. البته دارندگان شرکتهای دانشبنیان نیز باید در عرصههای بینالمللی اعتماد به نفس داشته باشند. ما با شرکت التکس قزاقستان یک مرکز تبادلات تاسیس کردهایم و در حال حاضر هم قراردادهای خوبی منعقد شده و در دست انجام است. اما اساسا برای شروع، طرف ایرانی مشکلات سرمایهگذاری در زمان انعقاد قرارداد دارد. معاونت قولهایی در این خصوص به ما داده است.
شما در پارک چگونه به این شرکتها برای حصول نتیجه مطلوب کمک میکنید؟
من معتقدم راه برونرفت از وضعیت اقتصادی حال حاضر و به فعلیت درآوردن اقتصاد مقاومتی، همین موسسات فناور و دانشبنیان و بچههای تحصیلکردهای هستند که در این موسسات فعالیت میکنند. در درجه اول باید به این افراد آموزشهای لازم را ارائه بدهیم. در دنیا مباحثی چون خرید و فروش، برندینگ، مشارکت، بازاریابی و… به صورت علم درآمده است و باید این افراد با علم روز آشنا شوند. ما در پارک یک مرکز آموزش، مشاوره و نظارت داریم که حوزه کاریش روز به روز گستردهتر میشود و به کسانی که در حال راهاندازی یک فعالیت دانشبنیان هستند یا توانستهاند محصول خود را صنعتی کنند، آموزش و مشاوره میدهیم. از طرفی شرکتهای ما معمولا در قالب تیمهای ۲، ۳ نفره تشکیل میشوند و با کار تیمی آشنایی ندارند. همچنین شرکتها باید بدانند که ممکن است با یک ایده نوآورانه پذیرش شوند اما اگر قرار باشد درجا بزنند، حتما محکوم به شکست هستند. ما در این زمینهها نیز به آنها آگاهی و هشدارهای لازم را میدهیم.
منبع: بنیاد ملی نخبگان