آیین نامه حمایت از ثبت ملی ، بین المللی اختراعات – صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور

آیین نامه حمایت از ثبت ملی ، بین المللی اختراعات – صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور

در راستای تحقق اهداف سند چشم انداز بیست ساله کشور، اجرای سیاست های برنامه های توسعه و سایر اسناد بالادستی، و با عنایت به ماده ۲ و بند ۸ ماده ۱۲ اساسنامه صندوق حمایت از پژوهشگران کشور جهت تامین حمایت لازم مربوط به ثبت اختراعات و اکتشافات در داخل و خارج از کشور و با توجه به قسمت سوم از بند (هـ – ۴) آیین نامه ارائه حمایت و خدمات صندوق در راستای کمک به سیاست تبدیل دانش به ثروت و حمایت از تحقیقات و نو آوریها و ابتکارات محققین و خلاقیت های دانشمندان و جوانان ایران در سطح ملی و بین المللی و در اجرای مصوبه جلسه ۱۵/ ۰۴/ ۱۳۸۴ هیات امنای صندوق، آیین نامه اجرایی ذیل درجلسه کمیته علمی صندوق به تصویب رسید.

ماده ۱: تعاریف و مفاهیم

مخترع: فردی است که اختراعی را برای اولین بار به وجود می آورد.

اختراع: نتیجه فکر فرد یا افراد است که برای اولین بار فرآیند یا فرآورده ای خاص را ارائه می کند و مشکلی را در یک حرفه‌، فن‌، فناوری‌، صنعت و مانند آنها حل می نماید.

کارگروه ثبت اختراعات: متشکل از رئیس، معاون اجرایی صندوق، رئیس کارگروه ثبت اختراعات، متخصصان حقوقی و سایر رشته ها می باشند که بر مبنای آیین نامه حاضر اقدام به ارزیابی اولیه تقاضانامه های ثبت اختراع متقاضیان و تعیین داور جهت ارزیابی علمی آنها می نمایند.

ارزیابی علمی: تقاضانامه های ثبت اختراع متقاضیان جهت صحت و سقم ادعاهای مخترعان و بررسی شروط ماهوی ثبت اختراع و جستجو در سایت مرتبط توسط داوران، ارزیابی علمی می شود.

داور: اساتید دانشگاه های کشور و صاحب نظران در رشته های مختلف دانشگاهی که وظیفه ارزیابی تقاضانامه های ثبت اختراع متقاضیان را بعهده دارند.

متقاضی: مخترعی است که جهت استفاده از حمایت برای ثبت اختراع خود به صندوق مراجعه می نماید.

حمایت: تمام یا بخشی از هزینه های ثبت اختراعات مخترعان که توسط صندوق به مخترع اعطا می شود.

عامل: شرکت های متخصص ثبت بین المللی اختراع می باشند.

ماده ۲: اهداف

تبیین سیر مراحل ارائه حمایت و خدمات به متقاضیان ثبت اختراعات در راستای اهداف اساسنامه صندوق می باشد.

• تشویق مخترعان به فعالیتهای ابداعی با مرحله ابتکاری برجسته
• کمک به تامین هزینه های ثبت اختراعات
• ترویج و ارتقاء فرهنگ ثبت دستاوردهای تحقیقات و پژوهش های استادان، دانشجویان و پژوهشگران کشور به صورت اختراع پیش از چاپ آن در مجلات و ژورنال های معتبر داخلی و خارجی
• کمک به اجرائی شدن سیاست تبدیل دانش به ثروت و تجاری سازی اختراعات
• کمک به ارتقاء جایگاه ایران در بین کشور های دارای ثبت اختراعات
• توسعه فعالیتهای حمایتی صندوق در اجرای سیاست های علمی و فناورانه برنامه های توسعه کشور
• ارائه خدمات مشاوره حقوقی، مالی و اقتصادی به متقاضیان
• ارائه کارگاه و نشست های تخصصی

ماده ۳: موضوع

بررسی اختراعاتی که توسط مخترعین به کارگروه ثبت اختراع ارسال می شود.

ماده ۴: دامنه کاربرد

مطابق ماده ۳ اساسنامه، حمایت های صندوق شامل تمام پژوهشگران ایرانی دانشگاهی و غیر دانشگاهی داخل و خارج کشور (اعم از حقیقی و حقوقی) می شود. ضمن اینکه مطابق تبصره ۴ ماده ۳ اساسنامه، اولویت در استفاده از کمک ها با پژوهشگران داخل کشور می باشد.

ماده ۵: شرایط اعطای حمایت

مخترعی که برای اولین بار محصول (فرآورده) یا فرآیندی خاص را اختراع می کند، با داشتن شرایط ذیل امکان بهره مند شدن از حمایت صندوق را دارد.

الف: اختراع باید برای اولین بار در جهان توسط مخترع ایجاد شده باشد و نسبت به دانش و آگاهی موجود در آن زمینه سبقت گرفته باشد.
ب: اختراع باید دارای مرحله ابتکاری باشد یعنی آن اختراع برای فردی با مهارت معمولی بدیهی و آشکار نباشد.
ج: اختراع باید کاربرد صنعتی داشته باشد یعنی امکان ساخت و استفاده آن اختراع طی یک فرایند صنعتی وجود داشته باشد.

ماده ۶: اولویت اعطای حمایت

الف: قابلیت سرمایه گذاری و فروش داشته باشد.
ب: زمینه ساز اشتغال باشد.
ج: به منافع مادی، فرهنگی و سیاسی کشور کمک کند.
د: نیازهای حیاتی کشور را برآورده نماید.
ه: به توسعه فناوری نوین کمک کند.
و: اختراعاتی که ناشی از پروژه های پژوهشی مصوب صندوق باشد

ماده۷: مدارک لازم جهت ارزیابی تقاضانامه ها

الف: نسخه ای از گواهی ثبت اختراع داخلی و یا اظهارنامه آن.
ب: تقاضانامه ثبت اختراع
ج: رزومه مخترع

تبصره: فقط مخترعان دارای مدرک کارشناسی ارشد به بالا می توانند با ارائه اظهارنامه رسمی اداره ثبت اختراعات ، درخواست حمایت برای ثبت بین المللی اختراع خود را تقاضا نمایند.

ماده ۸: نحوه ارائه حمایت و اعتبارات به متقاضیان

متقاضی برای دریافت حمایت و اعتبارات جهت ثبت اختراع، اقدامات ذیل را باید انجام دهد:

۱- تکمیل تقاضانامه اولیه: متقاضی پس از دریافت تقاضانامه اولیه دریافت حمایت و دریافت راهنمایی لازم توسط کارشناس ثبت اختراع، نسبت به تکمیل موارد مندرج اقدام می‌نماید.

۲- تقاضانامه اولیه جهت بررسی مقدماتی به کارشناس ثبت اختراع ارسال می شود.

۳- کنترل مدارک: مدارک مورد نیاز توسط کارشناس ثبت اختراعات بررسی می شوند. در صورت وجود نواقص با همکاری متقاضی نسبت به رفع آن اقدام می‌گردد. در صورت عدم همکاری مخترع ، تقاضانامه از چرخه دریافت حمایت خارج می گردد.

ماده ۹: ارزیابی تقاضانامه های متقاضیان ثبت اختراع

۱- کارگروه ثبت اختراعات، اطلاعات ارائه شده توسط متقاضی را مورد ارزیابی قرار می دهد. در صورتی که برخی اطلاعات از مستندات کافی برخوردار نباشد، مراتب جهت رفع اشکال به متقاضی اعلام تا نسبت به تکمیل و رفع اشکال آن اقدام نماید و در صورت رفع اشکال توسط متقاضی، تقاضانامه مورد بررسی مجدد قرار می گیرد.

۲- تعیین داور: در صورت کامل بودن تقاضانامه ها و مدارک مربوطه، کارگروه نسبت به تعیین داور/ داوران از میان اعضای هیات علمی دانشگاه ها و عند اللزوم از متخصصین در سازمان ها و مراکز پژوهشی اقدام می نماید.

تبصره ۱: به منظور تسریع در فرایند ثبت اختراع ، کارگروه نسبت به تعیین داور/ داوران اقدام می نماید و بر اساس جمع بندی نظرات داوران ویا نظر اعضای کارگروه تصمیم گیری می شود.

تبصره ۲: داور نباید در طول ۵ سال گذشته با مخترع یا همکاران وی همکاری علمی، رابطه استاد – دانشجویی و یا رابطه کاری یا استخدامی داشته باشد.

تبصره ۳: ارزیابی حقوقی: در این زمینه، شروط شکلی و ماهوی اختراع متقاضی جهت تطبیق با قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری و معاهدات بین المللی اختراع مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

ماده ۱۰: پذیرش اختراع

۱- نظرات داوران به همراه مستندات ارائه شده توسط متقاضی در جلسه کارگروه مطرح و جمع بندی می شود و در صورت احراز شرایط تقاضانامه او تائید می شود.

۲- در صورتی که متقاضی، تائیدیه علمی سازمان پژوهش های علمی و صنعتی کشور و یا رتبه اول تا سوم جشنواره خوارزمی را در زمینه مرتبط اختراع مورد تقاضا داشته باشد، تقاضانامه اش نیاز به داوری ندارد ولیکن باید به تایید کارگروه برسد.

ماده ۱۱: معرفی متقاضیان ثبت اختراع جهت انعقاد قرارداد

۱- مخترعانی که تقاضای آنها به تائید کارگروه رسیده است جهت انعقاد قرارداد به عامل معرفی می گردند.

تبصره ۱: انتخاب عامل: عامل از بین شرکت های دارای صلاحیت و تخصص که به تائید کارگروه ثبت اختراع رسیده است، انتخاب می شود.

تبصره ۲: عامل موظف است طی قراردادی که به تائید کارگروه ثبت اختراع رسیده است، چارچوب همکاری خود را با مخترع برای ثبت بین المللی اختراع مشخص نماید.

۲- متقاضی پس از امضای قرارداد با عامل، نسخه ای از آن را طی درخواست کتبی جهت استفاده از حمایت صندوق به کارگروه ثبت اختراعات تحویل می دهد.

ماده ۱۲: میزان اعطای حمایت به مخترعان جهت ثبت اختراع

الف: صندوق حمایت از پژوهشگران کشور جهت تشویق مخترعان و ایجاد انگیزه، پنجاه درصد هزینه های ثبت اختراع مخترعان را بلاعوض پرداخت می نماید و مابقی هزینه ها به عهده مخترع می باشد.

ب: با پذیرش شرایط ذیل مخترع می تواند تقاضای دریافت حمایت بیشتری را بنماید:

• در صورتی که مخترع ، موفق به ثبت نهایی اختراع خود گردد، و آن اختراع دارای فناوری پیشرفته باشد در صورت تقاضای مخترع ، سی درصد هزینه قرارداد مذکور بصورت تشویقی به آن مخترع پرداخت خواهد شد و اگر اختراع ثبت شده دارای فناوری پیشرفته نباشد، بیست درصد هزینه قرارداد مذکور بصورت تشویقی به آن مخترع پرداخت خواهد شد.
• به مخترعی که ثبت نهایی اختراع خود را انجام و موفق به انعقاد قرارداد لیسانس یا فروش اختراع خود می گردد، در صورت تقاضای مخترع، بیست در صد هزینه قرارداد مذکور بصورت تشویقی به آن مخترع پرداخت خواهد شد.
• نام صندوق به عنوان مالک بخشی از اختراع باید در ورقه اختراع صادره قید گردد.

ماده ۱۳: تائید نهایی قرارداد

• قرارداد منعقد شده فی مابین مخترع و شرکت های ثبت اختراع توسط رئیس کارگروه ثبت اختراع صندوق بررسی می شود.
• رئیس کارگروه ثبت اختراع صندوق قرارداد ثبت اختراع تائید شده مخترع را به همراه تقاضانامه وی و ارزیابی داوران و سایر اسناد و مدارک ارائه شده طی نامه ای جهت دستور پرداخت قسط اول قرارداد تائید شده توسط مشاور حقوقی را به ریاست صندوق ارسال می نماید.

ماده ۱۴ : دستور پرداخت

• ریاست صندوق دستور پرداخت سهم صندوق از قرارداد را به امور مالی ابلاغ می نماید.
• امور مالی براساس دستور ریاست صندوق مبلغ مذکور در قرارداد را به شماره حساب بانکی عامل طرف قرارداد واریز مینماید.

ماده ۱۵: حق الزحمه داوران

جهت تسریع در روند ارزیابی تقاضانامه ثبت اختراع توسط داوران، به ازای ارزیابی هر تقاضانامه، حق الزحمه داوران براساس ضوابط مصوب کارگروه و با دستور ریاست صندوق پرداخت خواهد شد.

ماده ۱۶: مستند سازی و ثبت در بانک اطلاعاتی

کلیه اطلاعات لازم در راستای تهیه یک بانک اطلاعاتی جامع از متقاضیان و اختراعات ثبت شده، بایگانی می‌گردد. این اطلاعات شامل کلیه تقاضانامه های ثبت اختراع در مراحل مختلف از آغاز ارائه تقاضانامه تا پایان صدور ورقه اختراع یا رد تقاضانامه ( اختراعات در دست بررسی توسط داوران، اختراعات فایل شده، اختراعات مردود و اختراعات ثبت شده )باید توسط کارشناس ثبت اختراع به ترتیب، مستندسازی و آمار مربوط به آن در فواصل سه ماهه پس از تائید کارگروه در سایت صندوق به روز گردد.

این آئین نامه در شانزده ماده و شش تبصره در تاریخ هفدهم مرداد ماه یک هزار و سیصد و نود هجری شمسی به تائید کارگروه ثبت اختراعات صندوق حمایت از پژوهشگران کشور رسید و از این تاریخ لازم الاجراء می باشد.

لینک خبر

منبع: صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور ، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری