نحوه رفتار دیگران با خود را کنترل کنیم / قسمت سوم از ترس قضاوت دیگران

نحوه رفتار دیگران با خود را کنترل کنیم / قسمت سوم از ترس قضاوت دیگران

“وقتی به گذشته فکر می کنم، سرم سوت می کشد. چه کارهایی که از ترس قضاوت دیگران انجام داده ام. چه موقعیت های مناسبی که به آنها پشت کرده ام  و چه روزهایی را که از دست داده ام. چه برنامه هایی که به غلط ، از زندگی ام حذف کردم و چه برنامه هایی را بی جهت اضافه! فقط از ترس قضاوت دیگران.

چه تصمیم هایی که گرفتم و نگرفتم، چه راه هایی که رفتم و نرفتم، و چه قدم هایی که مطابق رضایت دیگران برداشتم، فقط از ترس قضاوت دیگران!

اگر لیستی تهیه کنم از آنچه تاکنون انجام داده و نداده ام تا بقیه در باره ام خوب قضاوت کنند، طوماری خواهد شد.”

به اینجا که رسید آهی از اعماق وجودش برخاست و دیگر ادامه نداد.

طوماری که او از آن حرف می زد و نوع حسرتی که تجربه می کرد، دردی آشناست!

ترس، قضاوت و دیگران هر کدام جزیی از این درد آشنا هستند.

آنچه در این بین بیشترین نقش را دارد، دیگران است و آنچه بیشترین آسیب را می رساند، ترس.

دیگرانی که آنها را مثل پتکی سنگین روی سرمان احساس می کنیم. حضورشان را، نگاهشان را و باید ها و نبایدهایشان را. به همین علت است که سرِ بزنگاهِ تصمیم هایی که می گیریم، کانون انتخاب هایمان قضاوت دیگران می شود: اگر دانشگاه نروم در مورد من چه قضاوت خواهند کرد؟ اگر فلان مدل لباس نپوشم؟ اگر در فلان رشته تحصیل نکنم؟ اگر فلان ماشین آخرین مدل را نخرم؟ (ولی با بر باد دادن همه آنچه دارم)، و هزاران “اگر” دیگری که می دانم اکنون در ذهن شما پدیدار شده اند.

آیا واقعا همه تقصیرها گردن خودمان است؟ در این میان، نقش تربیت را نباید نادیده گرفت. چرا که دیگران را برایمان آنقدر بزرگ جلوه داده اند که ملاک صحت بیشتر رفتارهایمان قضاوت دیگران شده است. دوران کودکی، مهمترین بخش تاثیر پذیری عمرمان  با این افکار گذشت که باید این گونه بود یا آنطور نبود تا دیگران بگویند آفرین. دیگرانی که گاهی راهنما و الگوی مناسبی نبودند، اما جهت دهنده زندگی ما شدند!

بیایید قبول کنیم که ادامه این راه، تقصیر خود ماست.

بسیاری از ما  به نوعی از زندگی رضایت می دهیم که باب میلمان نیست اما این “از ترس قضاوت دیگران“ نمی گذارد تغییرش دهیم.  بسیاری از ما هم  دلمان نمی خواهد این طور باشیم اما نمی دانیم چه کنیم. بدون شک دوست نداریم زندگی مان را طبق معیارهای دیگران ادامه دهیم اما راهکار رهایی از آن را نمی شناسیم.

پس اگر از سلطه “از ترس قضاوت دیگران“ خسته شده اید و به دنبال رهایی از آن هستید،

 همین حالا برگه ای بردارید و آن را به دو قسمت تقسیم کنید.

بخش اول را به ” از ترس قضاوت دیگران ” اختصاص دهید. این قسمت شامل هر کار و فکری است که تا به امروز از ترس قضاوت دیگران انجام داده اید. و نام بخش دیگر را ” از ترس قضاوت خودم!“  بگذارید. این قسمت نیز شامل همه کارها، تصمیم ها و فعالیت هایی است که از امروز به بعد در زندگی شما قرار است اتفاق بیفتد یا نیفتد.

نیازی به ذکر نکته ای برای بخش اول نمی بینم چون به ما خوب یاد داده اند از ترس قضاوت دیگران چه بکینم و چه نکنیم! اما در مورد بخش دوم ذکر نکاتی لازم است، چون بی تردید مفهوم جدیدی است که ذهن شما با آن تا حدودی بیگانه  است.

۱- ابتدا اجازه دهید با خودتان آشنا شوید. چرا که گمان کنم آنقدر به خوشامدِ دیگران فکر کرده ایم که از خودمان بیگانه شده ایم.

برای رسیدن به این مهم نیازی نیست دوره های تخصصی خودشناسی را طی کنید. فقط و فقط کافی است به تمایلات “خودتان” فکر کنید. به آرزوهایش. به دوست داشتن هایش. به آنچه دوست ندارد و تاکنون از ترس قضاوت دیگران انجام داده است. به شرایطی که فقط ” خودتان “ دوست دارد در آن قرار بگیرد یا نگیرد. به اینکه دوست دارد کجا زندگی کند. با چه کسی زندگی کند. در چه زمینه ای فعالیت کند. چه رشته تحصیلی را انتخاب کند. کافی است به جای توجه شش دانگ به خوشامد “دیگران” به تمایلات و علاقه های درونی “خودتان” توجه کنید.

به یاد داشته باشید این فرایند کمی زمان بر است و خیلی طبیعی است که در ابتدا گهگاهی آن بیگانگی با خود، و توجه به خوشامد دیگران به سراغتان بیاید، اما نگران نباشید. به مرور زمان و با تمرین می توان هر عادت ناپسندی را کنار گذاشت.

۲- اکنون که با خودتان حس آشنایی پیدا کردید، کمی برایش ارزش قایل شوید. فقط کمی از قضاوت خودتان بترسید. ( نه به آن اندازه که از قضاوت دیگران می ترسید!) فقط کمی تحت تاثیر ابهت “خودتان” قرار بگیرید. اجازه دهید عرض اندامی کند این “خودتان” و از گوشه عزلت در آید. از خودتان که نه، از آینده ای که بر خواهید گشت و به آنچه کرده اید نظر خواهید انداخت، بترسید.

بگذارید کمی هم از این بترسید که: در مورد خودم چه فکری خواهم کرد؟

در این مرحله گاهی به نیمه اول لیست نگاهی بیندازید تا قدرت قضاوت دیگران که سال ها بر شانه تان سنگینی می کرد را بهتر بشناسید تا در انتخاب های “خودتان” مصمم تر شوید.

۳-  حال که مراحل تفکر را پشت سر گذاشته اید، شروع به نوشتن کنید و مواردی را بنویسید که اگر انجام دهید یا ندهید، از قضاوت خودتان می ترسید! تصمیمی اشتباه که اگر عملی کنید آبرویتان را جلوی  “خودتان” خواهد برد. راهی که اگر نروید منجر به قضاوت بد و سخت ” خودتان ” در مورد شما خواهد شد.

۴- لیست را به دو قسمت تقسیم کنید و نیمه قضاوت دیگران را جدا کنید. چون از امروز دیگر کاری با آن نیست. اما نیمه “از ترس قضاوت خودم” را در جایی بگذارید که هر روز صبح و ظهر و شب ببینید.  بهتر آن است که آن را بر دیوار اتاق تان نصب کنید.

تا اینجا فقط فکر کردید و نوشته اید.

۵-  اکنون مرحله عمل است. از امروز قرار است که از قضاوت خودتان در مورد خود بترسید. ترسی سازنده، نه از نوع مخرب آن، ترس از قضاوت دیگران!

از همین حالا با خود قرار بگذارید سرِ بزنگاهِ هر تصمیم گیری،  وقتی طبق عادت همیشه به سمت دیگران و قضاوتشان متمایل شدید، مچ خود را بگیرید. نگذارید قدرت دیگران بر قدرت خودتان مسلط شود. به خود نهیبی بزنید تا ترس جدیدی که آموخته اید بیدار شود و به آن اجازه دهید قوی و قوی تر گردد تا به تدریج “از ترس قضاوت خودم” جایگزین “از ترس قضاوت دیگران” شود.

حال این “خودتان“ است که شما را قضاوت خواهد کرد و ناظر بر تصمیمات، اعمال، افکار و احساسات شماست.

فراموش نکنید خوگیری با این عادت جدید رفتاری، مثل عادات دیگری که در بن استخوان شما ریشه دارند، نیاز به زمان داردو یک شبه اتفاق نخواهد افتاد.

نویسنده: ساره پنجه

کارشناس روانشناسی بالینی

پژوهشگر علوم اجتماعی

How to control others behavior with ourselves – Part 3 Fear of being judged by others

Author: Sareh Panjeh

Psychosociologist

Twitter : @spanjeh

اخبار مرتبط :

نحوه رفتار دیگران با خود را کنترل کنیم / قسمت اول حریم شخصی

ویکتور فرانکل / انسانی در جستجوی معنا در اردوگاه کار اجباری

پنج باوری که شما را به رویا هایتان نمی رساند

نحوه رفتار دیگران با خود را کنترل کنیم / قسمت دوم بی مسئولیتی